ชีวิตนี้มีมาเพื่อทำประโยชน์

มนุษย์เรานี้เมื่อเกิดมาแล้วก็ควรที่จะทำอะไรที่เป็นประโยชน์แก่เพื่อนร่วมโลกบ้างเพื่อจะได้มีความภาคภูมิใจในชีวิต อันจะทำให้รู้สึกว่าตนเองก็มีคุณค่าเหมือนกัน ซึ่งความภาคภูมิใจนี้ย่อมที่จะทำให้มีความสุขใจที่หาได้ยากในสังคมของคนที่เห็นแก่ตัวสมัยนี้

การทำประโยชน์แก่โลกนั้นใครๆก็ทำได้ด้วยการทำหน้าที่ของตนให้ถูกต้องด้วยความขยันซื่อสัตย์ ซึ่งเพียงเท่านี้ก็นับว่าเป็นความดีขั้นพื้นฐานของคนเราแล้ว เพราะถ้าเราทำหน้าที่ของเราให้ถูกต้องแล้วก็ย่อมที่จะไม่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อน อีกทั้งยังจะทำให้ผู้อื่นมีความสุขอีกด้วย โลกจะมีแต่ความสุขสงบถ้าเราทุกคนทำหน้าที่ของตนให้ถูกต้อง ส่วนคนที่ไม่ทำหน้าที่ของตนเองให้ถูกต้องก็จัดว่าเป็นเสนียดของสังคมเพราะนอกจากจะทำให้ตนเองมีปัญหาแล้วยังจะทำให้ผู้อื่นเดือดร้อนอีกด้วย การไม่ทำหน้าที่ให้ถูกต้องจึงจัดว่าเป็นความชั่วขั้นพื้นฐานของคนเรา

การใช้ชีวิตให้เป็นประโยชน์อย่างสูงสุดนั้นท่านผู้รู้ได้วางหลักในการดำเนินชีวิตเอาไว้ตามช่วงอายุของเรา คือช่วงอายุน้อยก็ทำหน้าที่เรียนรู้วิชาการและอาชีพ หรือแสวงหาความรู้ให้มากที่สุด เมื่อโตขึ้นจนบรรลุนิติภาวะและมีงานทำแล้วก็เป็นช่วงของการมีครอบครัว สร้างฐานะให้มั่นคงเข้มแข็ง เมื่ออายุมากขึ้น ลูกหลานมีความมั่นคงในชีวิตแล้ว เราก็ต้องแสวงหาความหลุดพ้นให้แก่ตนเอง เพื่อให้ชีวิตที่แก่ชราจะได้ไม่มีความทุกข์ใดๆรวมทั้งเพื่อเตรียมพร้อมที่จะตายอย่างสงบไม่เป็นทุกข์ และเมื่อตนเองพบกับความพ้นทุกข์แล้วก็ต้องช่วยเหลือผู้อื่นให้ได้สิ่งที่เป็นสาระแก่ชีวิตบ้าง ซึ่งก็คือการเผยแพร่ความรู้อันจะเป็นประโยชน์แก่เพื่อนมนุษย์ รวมทั้งการเสียสละทรัพย์หรือสิ่งของที่จะเป็นประโยชน์แก่เพื่อนร่วมโลกบ้าง

หลักการนี้ดูจะเป็นหลักสากลคือเมื่อเป็นเด็กก็แสวงหาความรู้ เมื่อโตขึ้นก็สร้างฐานะมีครอบครัว เมื่อมีอายุมากหรือเริ่มแก่เฒ่าก็แสวงหาความสงบสุขให้แก่จิตใจ และเมื่อมีความสงบสุขแล้วก็เสียสละเพื่อส่วนรวมหรือช่วยให้แก่เพื่อนมนุษย์มีดวงตาเห็นแจ้งในความจริงของชีวิต ซึ่งนี่จะเป็นชีวิตที่สมบูรณ์แบบของมนุษย์ที่ดูจะหาได้ยากในสังคมปัจจุบัน เพราะผู้คนสมัยนี้ส่วนใหญ่เมื่อเป็นเด็กก็มักจะชอบความสนุกสนานเฮฮาและไม่ชอบการเรียนรู้ อีกทั้งยังชอบที่จะมีคู่ตั้งแต่อายุยังน้อย พอโตขึ้นมีงานทำก็มักจะไม่ชอบสร้างฐานะ แต่ชอบเที่ยวเตร่เฮฮา แม้จะมีอายุมากขึ้นก็ยังไม่หยุด ยังชอบความสนุกสนานเฮฮา ไม่ชอบความสงบสุข ไม่อยากหลุดพ้น และไม่ต้องพูดถึงการช่วยเหลือผู้อื่น เพราะยังคงมีความเห็นแก่ตัวอยู่จึงไม่คิดที่จะช่วยเหลือใครๆ ซึ่งการมีชีวิตเช่นนี้จัดว่าเป็นการใช้ชีวิตที่ไร้คุณค่า หรือเกิดมาเสียชาติเกิด ไม่ได้สร้างความดีงามอะไรไว้เป็นสิ่งให้คนรุ่นหลังได้ระลึกถึงหรือเอาเป็นตัวอย่างบ้างเลย

ชีวิตที่เกิดมาแสวงหาแต่ผลประโยชน์ให้แก่ตนเอง หรือแสวงหาแต่ความสุขสนุกสนานเฮฮานั้นเขาย่อมที่จะไม่ได้รับประโยชน์จากการเกิดมาเป็นมนุษย์ เขาเกิดมาเพียงเพื่อแสวงหาความสุขสนุกสนานแล้วก็ตายไปโดยไม่ได้ทำอะไรที่จะเกิดประโยชน์แก่เพื่อนร่วมโลกบ้างเลย ชีวิตของเขาจึงดูไร้ค่าเมื่อเทียบกับต้นไม้เล็กๆที่เราอาจดูว่าไม่มีประโยชน์อะไรแก่ใคร ซึ่งจริงแล้วแม้จะเป็นเพียงต้นไม้เล็กๆหรือต้นหญ้าเล็กๆต้นหนึ่งมันก็ยังมีประโยชน์ต่อสิ่งมีชีวิตบนโลก เพราะต้นไม้เล็กๆหรือต้นหญ้าเล็กๆนี้มันก็ยังช่วยสร้างออกซิเจนให้แก่โลก แม้จะเล็กน้อยก็ตาม แต่เพราะต้นไม้ต้นหญ้าทั้งหลายบนโลกนี้ได้ช่วยกันสร้างออกซิเจนให้แก่โลก จึงทำให้มนุษย์และสัตว์ทั้งหลายได้มีอากาศที่บริสุทธิ์ไว้หายใจ ถ้าไม่มีต้นไม้ต้นหญ้าเหล่านี้ชีวิตของเราทั้งหลายก็คงไม่สามารถเกิดขึ้นมาได้หรือมีชีวิตอยู่ได้

เมื้อแม้ต้นไม้ต้นหญ้าก็ยังทำประโยชน์แก่โลก แล้วเราที่เป็นมนุษย์มีลักษณะทางกายภาพที่เหนือกว่าพืชและสัตว์ทั้งหลายอย่างมากมายจะไม่ทำอะไรที่จะเป็นประโยชน์ต่อโลกบ้างเลยหรือ? ถ้าเรายังไม่ทำอะไรที่จะเป็นประโยชน์ต่อโลกบ้าง เราก็จะอายต้นไม้เล็กๆหรือต้นหญ้าสักต้นที่ยังมีประโยชน์ต่อโลก

ชีวิตที่มีคุณค่าหรือมีสาระจึงเป็นชีวิตที่ทำประโยชน์แก่โลก ส่วนชีวิตที่ทำร้ายโลก หรือเบียดเบียนพืช เบียดเบียนสัตว์และเบียดเบียนเพื่อนมนุษย์ด้วยกันโดยไม่ได้ช่วยเหลืออะไรแก่โลกเลยนั้นจึงเป็นชีวิตที่ไร้คุณค่า ไร้สาระ และน่าเกลียดชังเหมือนเหลือบยุงที่คอยสูบเลือดผู้อื่นเพื่อให้ตนเองอยู่รอด

จึงเป็นสิ่งที่เราทั้งหลายควรพิจารณาตัวเองว่าเราได้ทำตัวให้เป็นประโยชน์ต่อโลก หรือต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกันมากน้อยเพียงใด หรือไม่เคยแม้จะได้ช่วยอะไรแก่เพื่อนมนุษย์ด้วยกันเลย ถ้าเป็นดังนี้ก็เรียกว่าเรายังทำตัวไร้ค่า ไม่สมกับเกิดมาเป็นมนุษย์ที่มีมันสมอง มีความคิด เรายังเป็นส่วนเกินของสังคมของคนดี แต่ถ้าเราจะรู้จักทำตัวให้เป็นประโยชน์ต่อโลกบ้างแม้เพียงเล็กน้อย ด้วยการทำหน้าที่ของตนให้ถูกต้อง เ ราก็จะชื่อว่าเป็นคนที่มีคุณค่า มีความภาคภูมิใจที่เกิดมา ไม่อายใคร และยิ่งถ้าเราจะได้ช่วยเหลือเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน ได้ช่วยเหลือสัตว์ ช่วยเหลือต้นไม้พืชพันธุ์ทั้งหลาย และช่วยรักษาธรรมชาติให้คงอยู่ต่อไปดังนี้แล้ว เราก็จะเป็นคนที่มีคุณค่ายิ่งขึ้น มีความสมบูรณ์สมกับเป็นมนุษย์ที่มีความคิด และย่อมที่จะได้รับสิ่งที่มีค่ายิ่งสำหรับมนุษย์เป็นสิ่งตอบแทน.

เตชปญฺโญ ภิกขุ
อาศรมพุทธบุตร เกาะสีชัง ชลบุรี
(ศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก www.whatami.net)
*********************