ชีวิตคืออะไร? ทำไมจึงเกิดมา? เกิดมาเพื่ออะไร? อะไรคือสิ่งสูงสุดที่ชีวิตควรจะได้ และจะได้โดยวิธีใด? ซึ่งนี่เป็นคำถามที่มนุษย์ควรที่จะถามตัวเอง และพยายามแสวงหาคำตอบให้แก่ตัวเอง ถ้าเรายังไม่รู้คำตอบเหล่านี้แจ้งชัดด้วยตัวเองก็เรียกได้ว่าเรายังโง่ หรือยังมืดบอดอยู่ และเมื่อเรายังไม่รู้จักชีวิตอย่างถูกต้อง แล้วเราจะดำเนินชีวิตให้ถูกต้องเพื่อให้ได้สิ่งที่ถูกต้องดีงามหรือสิ่งสูงสุดที่มนุษย์ควรจะได้ได้อย่างไร?

ปัจจุบันมนุษย์มีความรู้ในเรื่องทางวัตถุอย่างละเอียดลึกซึ้งมากมาย และรู้แม้กระทั่งเรื่องที่ไกลออกไปนอกโลก อีกทั้งมนุษย์ยังรู้แม้กระทั่งเรื่องในอดีตสมัยเมื่อมนุษย์ยังไม่เกิดขึ้นมาในโลกเสียด้วยซ้ำ แต่มนุษย์กลับไม่รู้จักว่าตนเองคืออะไร? หรือเกิดมาเพื่ออะไร?

ความรู้ทางโลกทั้งหลายนั้น จะมีประโยชน์อะไรแก่ชีวิตของเราอย่างแท้จริงบ้าง? มันสามารถช่วยให้เราพ้นทุกข์หรืออย่างน้อยช่วยให้โลกมีสันติภาพขึ้นมาบ้างได้หรือไม่? เปล่าเลย มีแต่จะทำให้ทุกข์เพิ่มขึ้นและโลกมีสันติภาพน้อยลง แล้วทำไมเราไม่ลองหันมาศึกษาตัวเองกันดูบ้าง บางทีเราอาจจะพบกับความจริงของชีวิตขึ้นมาบ้างก็ได้

ผู้คนโดยมากคิดว่าชีวิตเกิดมาเพื่อแสวงหาความสุข และความสุขคือสิ่งสูงสุดสำหรับชีวิต ซึ่งนี่ดูจะเป็นสามัญสำนึกของจิตใจมนุษย์ทุกคน ซึ่งความสุขของโลกก็มีเพียงความสุขจากเรื่องเพศเรื่องสิ่งของฟุ่มเฟือยและเรื่องเกียรติยศชื่อเสียงเท่านั้น มนุษย์ทั้งหลายแสวงหาและแย่งชิงรวมทั้งเบียดเบียนกันก็เพื่อความสุขเหล่านี้ แม้การที่มนุษย์เกิดขึ้นมาจนจะล้นโลกก็เพราะความสุขเหล่านี้ แม้สงครามทุกรูปแบบก็มีสาเหตุมาจากความสุขเหล่านี้ และแม้โลกก็จะพินาศเพราะความสุขเหล่านี้

จริงอยู่ความสุขนั้นมันน่ายินดี น่าหลงใหล น่าติดใจ แต่ในเมื่อมันสร้างปัญหาให้แก่ชีวิตและแม้แก่สังคมมนุษย์ทั้งโดยตรงและโดยอ้อม รวมทั้งมันก็ไม่ได้เป็นสิ่งที่เที่ยงแท้ถาวรที่จะตั้งอยู่ได้ตลอดไปโดยไม่ต้องสร้างมันขึ้นมา แล้วอย่างนี้เรายังคิดว่าความสุขนี้จะเป็นสิ่งสูงสุดสำหรับชีวิตกันอยู่อีกหรือ?

เมื่อมองคำถามเหล่านี้ในมุมมองของพุทธศาสนาแล้ว เราอาจจะได้คำตอบที่แปลกไปจากมุมมองอื่น อันได้แก่

ชีวิตคืออะไร? คำตอบก็คือชีวิตก็คือสิ่งที่เกิดขึ้นมารับรู้สิ่งต่างๆและแสวงหาความสุขพร้อมกับวิ่งหนีความทุกข์

ทำไมชีวิตจึงเกิดขึ้นมา? คำตอบก็คือเพราะพ่อแม่ทำให้เราเกิด โดยมีธรรมชาติผลักดันมา

ชีวิตเกิดมาเพื่ออะไร? คือตอบก็คือเพื่อทำหน้าที่ โดยเริ่มตั้งแต่หน้าที่ดูแลรักษาร่างกายให้ดำรงอยู่อย่างเป็นสุข สูงขึ้นไปก็คือหน้าที่ดูแลรักษาครอบครัว,สังคม, ประเทศชาติ,และโลกให้ดำรงอยู่อย่างสงบสุขมีสันติภาพ และสูงสุดก็คือหน้าที่ดูแลจิตใจตัวเองให้ดำรงอยู่โดยมีทุกข์น้อยที่สุดหรือไม่มีทุกข์เลย

อะไรคือสิ่งสูงสุดที่ชีวิตควรจะได้? คำตอบก็คือความไม่มีทุกข์ใดๆเลยตลอดชีวิต

ความไม่มีทุกข์ก็คือความสงบของจิตใจ ซึ่งจะตรงข้ามกับความสุขทั่วไปที่ทำให้จิตใจไม่สงบ และสร้างปัญหาตามมาในภายหลัง ยิ่งสุขมากก็จะยิ่งมีทุกข์มากตามมาเสมอ ส่วนความสงบมีแต่จะลดปัญหา ตลอดจนถ้าสงบอย่างถึงที่สุดแล้วก็จะไร้ปัญหาโดยสิ้นเชิง ดังนั้นความไม่มีทุกข์หรือความสงบจึงควรจัดเป็น “ความสุขที่แท้จริงของมนุษย์” และควรจัด “เป็นสิ่งสูงสุดสำหรับมนุษย์”ทุกคนด้วย.